Aleksander Puszkin - Czerń: Różnice pomiędzy wersjami

                     Procul este, profani

   Poeta po natchnionej lutni
   Niedbałą ręką lekko wiódł,
   Poeta śpiewał -- a okrutny,
   Wzgardliwie zimny, bałamutny
   Bezmyślnie słuchał ciemny lud.
   I jął rozważać motłoch tępy:
   "Poco te dźwięki śpiewnych gam?
   Uszy nam tylko drze na strzępy,
   A jaki cel wskazuje nam?
   Czego nas uczy? o czem brzęczy?
   Jak sztukmistrz płochy serca męczy
   I niepokojem na nich gra.
   Pieśń jego jest jak wiatr swobodna,
   Ale też jako wiatr bezpłodna:
   Jaką nam ona korzyść da?".

         POETA
   Milcz, niewolniku nędzy złej,
   Najmito trosk, szarzyzny mdłej!
   Tobieby wciąż korzyści, żeru!
   Jam niebios syn, tyś ziemny czerw;
   Ty -- chcąc ocenić -- ważysz wpierw
   Cudowny posąg z Belwederu.
   Korzyści, zysku z niego chcesz!
   Lecz marmur ten -- to bóg! Cóż? ty się
   W glinianej bardziej kochasz misie,
   Bo jadło, jadło z misy żresz.

         CZERŃ
   Nie, wieszczu! Jeśli los cię obrał
   Za posła niebios, ty swój dar
   Zużytkuj dla naszego dobra,
   Byś z naszych serc ohydę starł.
   Myśmy podstępni, źli, nikczemni,
   Niewdzięczni, małoduszni, ciemni,
   Sercem -- rzezańcy zimnokrwiści,
   Oszczercy, pełni nienawiści,
   Stugłowy żre nas grzechów gad:
   Ty, jeśli bliźnich swoich kochasz,
   Ucz nas i drogi cnoty pokaż,
   A posłuchamy twoich rad.

         POETA
   Precz! Cóż poetę natchnionego
   Obchodzi wasz plugawy los?
   Gińcie w bezwstydzie grzechu swego!
   Was nie ożywi lutni głos.
   Mierzicie duszę, jak dech trupi.
   Dla nikczemności waszej głupiej
   Miała dotychczas ciemna dzicz
   Więzienie, topór, nóż i bicz;
   Starczy, jak na was, niewolnicy!
   W miastach -- brud zmiata się z ulicy,
   Nie przeczę -- pożyteczna rzecz!
   Lecz zaniechawszy służby swojej,
   Czy kapłan u was z miotłą stoi,
   Ołtarz i mszę rzucając precz?
   Nie dla powszednich trosk brzemienia,
   Nie dla kramarstwa, nie dla bitwy,
   Myśmy stworzeni dla natchnienia,
   Dla dźwięków słodkich i modlitwy.